شهر استانبول در تنگه بسفر بین دریای سیاه و دریای مرمره واقع شده و شهریست با فرهنگ و تاریخ غنی که در ابتدا به آن بیزانتیوم Byzantium گفته می شد. این شهر قرن هاست که به عنوان پلی ارتباطی بین دنیای شرق و غرب شناخته می شود. امروزه این شهر با جمعیت بیش از 15 میلیون نفر، عنوان پر جمعیت ترین شهر ترکیه را دارا می باشد. جاذبه های گردشگری شهر استانبول شامل اماکن دیدنی و مشهور تاریخی مانند کلیسای آب انبار Basilica Cistern ، که به عنوان مخزن باسیلیکا یا مخزن غرق شده نیز شناخته می شود، مسجد ایا صوفیه، مسجد آبی و موارد دیگر می باشد. تور استانبول یکی از پرطرفدارترین تورهای ترکیه در میان گردشگران خارجی مخصوصا ایرانیان است. یکی از مزایای همراهی با تور ترکیه عدم نیاز به ویزا و هزینه های مناسب این سفر می باشد. شهر استانبول در سال 2010 به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا شناخته شد و از آن پس میزان استقبال افراد از تور استانبول از شهرهای اروپایی افزایش بسیاری داشت.
کلیسای آب انبار Basilica Cistern
Yerebatan Sarayi یا کلیسای آب انبار که در جنوب غربی ایا صوفیه و مسجد سلطان احمد قرار دارد یکی از برترین جاذبه های گردشگری استانبول می باشد که بزرگترین مخزن زیرزمینی قدیمی در استانبول بوده و یکی از 80 مخزنی است که آب قسطنطنیه را تأمین می کرد. نکته جالب توجه برای گردشگران تور استانبول این است که کلیسای آب انبار چون جنس ستون هایش مرمری می باشد به آن یِرِباتان سیسترن می گفتند، و چون این آب انبار کلیسا بوده به آن باسیلیکا سیسترن نیز می گویند. از این مخزن برای تأمین آبی که از جنگل بلگراد از طریق قنات والنس حمل می شد، استفاده می کردند؛ در قرن شانزدهم، این مخزن توسط یک مسافر هلندی - پتروس گیلیوس Petrus Gyllius کشف شد؛ از او نقل شده که مردم آب را با سطل از سوراخ ها بیرون می کشیدند.
تاریخچه کلیسای آب انبار استانبول
نام این سازه زیرزمینی را از یک میدان بزرگ به نام باسیلیکا استوا Stoa Basilica که در تپه اول شهر واقع شده، گرفته اند. بازدیدکنندگان در تور استانبول باید بدانند که این مکان در سده های سوم تا چهارم اوایل دوران روم به عنوان یک مرکز قانونی، تجاری و هنری ساخته شده و پس از آتش سوزی در نیکا ریوت Nika Riot توسط جوستینین تعمیر شده و به وضعیت فعلی خود رسیده است. بر طبق چندین متن باستانی این بنا دارای باغ هایی با یك ردیف ستون بزرگ رو به روی مسجد ایا صوفیه قرار داشته است. مورخان بر این باورند که امپراتور کنستانتین آب انبار را ساخته و بعداً در سال 532 آن را گسترش دادند. امپراطور جوستینین آن را تعمیر و گسترش داد زیرا شورش نیکا ها موجب خرابی بخش هایی از سازه شده بود، بر اساس برخی شواهد تاریخی هفت هزار برده را در ساخت آن به کار برده اند.
این مخزن بزرگ حاوی یک سیستم تصفیه آب عظیم بود که برای کاخ بزرگ قسطنطنیه و همچنین سایر سازه های منطقه مورد استفاده قرار می گرفت. کلیسای آب انبار از زمان ساخت تا به حال، چندین مرمت را پشت سر گذاشته؛ اولین تعمیر آن مربوط به قرن هجدهم در دوران سلطان احمد سوم که در سال 1723 حكومت می كرد بود؛ دومین مرمت بزرگ هم در قرن نوزدهم كه سلطان عبدالحمید دوم حكومت می كرد انجام شد. در سال 1968 بسیاری از ستون های آسیب دیده و ترک ها را تعمیر کردند و موزه متروپولیتن استانبول در سال 1985 بازسازی های بیشتری انجام داد. در طی این مرمت ها سکوهایی نیز ساخته شدند تا مردم در تور استانبول بتوانند از این آب انبار بازدید کنند. آب انبار باسیلکا در سپتامبر 1987 برای بازدید عموم باز شد.
ویژگی های کلیسای آب انبار
ابعاد این مخزن زیرزمینی تقریباً 108 هزار فوت مربع بوده که قادر به نگه داشتن حدود 80 هزار تن آب می باشد. ولی امروزه گردشگران در تور استانبول خواهند دید که فقط چند فوت آب در آن وجود داشته که در قسمت های پایین قرار می گیرد. سقف این کلیسا توسط ستون ها که تقریباً 30 فوت ارتفاع دارند، نگه داشته می شود. مخزن آب انبار دارای 336 ستون می باشد که در 12 ردیف 28 تایی قرار گرفته اند، ارتفاع این ستون ها 9 متر می باشد. ستون ها اکثراً دارای سبک های Corinthian و Ionic بوده، به جز یک زوج که دارای سبک Doric می باشند، بسیاری از ستون های مخزن ممکن است در ابتدا در ساختمان های دیگری که ویران شده اند، استفاده شده باشند؛ ستون ها حکاکی شده و از جنس گرانیت و مرمر ساخته شده اند.
کلیسای آب انبار مکانی جذاب در تور استانبول با افسانه ها و داستان های بسیاریست که از ستون ها و پایه های مختلف تشکیل شده. یکی از این ستون ها ستون چشم مرغ Hen’s eye column می باشد که نقوش قطره اشک بر روی آن قرار دارد. در دنیای کلاسیک، تصاویر گرگون در مکان های مهم استفاده شده و از آنها بیشتر به عنوان یک چشم شر تعبیر می شوند. در کلیسای آب انبار ، با قرار دادن این سرها به صورت معکوس یا جانبی، قدرت آنها را در سنگ کردن چشم ها از بین می برند. بر روی برخی ستون ها تصویر مدوسا حک شده، حک شدن مدوسا که یک زن متعلق به افسانه های رومی و یونانی است باعث جذابیت دو چندان ستون ها شده است. بسیاری بر این باورند که به این دلیل بلوک ها به صورت معکوس قرار گرفته اند تا از خطرناکی گرگون ها کم تر شوند.
دسترسی به کلیسای آب انبار در تور استانبول
همانطور که گفته شد کلیسای آب انباردرست رو به روی مسجد ایاصوفیه قرار گرفته و دسترسی به آن از هر جای شهر به راحتی امکان پذیر است. در صورتی که در تور استانبول می خواهید به کلیسای آب انبار بروید باید به مرکز شهر و در محله سلطان احمد بوده بروید که از هر جای شهر به راحتی می توانید از طریق تاکسی، تراموا، اتوبوس، مترو و دیگر وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کرده و خود را به کلیسای آب انبار برسانید.
ساعات بازدید از کلیسا : زمستان ها 9 تا 17:30، تابستان ها 9 تا 18:30 (اول ژانویه و تعطیلات مذهبی شروع بازدید از ساعت 13)
آدرس : Imran Oktem Cad. No:4 D:5 Sultanahmet, Fatih | Near St. Sophia, Istanbul
