معبد اولوواتو بالی (Uluwatu Temple) یکی از شش معبد اصلی است که ستون‌های عقیدتی بالی محسوب می‌شوند. معبد اولو واتو بالی بخاطر موقعیت قرارگیری فوق‌العاده‌اش معروف است. این معبد روی صخره‌ای به ارتفاع 70 متر بالاتر از سطح دریا ساخته شده است. معبد اولو واتو بالی مانند معبد تانالوت بالی دارای منظره‌ای شگفت‌انگیزی هنگام غروب بوده و یکی دیگر از معبدهای مهم دریایی بالی است که در سواحل غربی این جزیره واقع شده است. به علت زیبایی خیره‌کننده‌اش، معبد اولو واتو یکی از جاذبه‌های گردشگری پربازدید تور بالی به شمار می‌رود.
معبد اولو واتو قطعاً یکی از آرامش‌بخش‌ترین نقاط بالی است که منظره‌ای خیره‌کننده به سوی اقایانوس هند داشته و برای مسافران تور بالی نیز بسیار جذاب می‌باشد. یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این ناحیه برای مسافران تور بالی، معماری سنتی بالی و مجسمه‌های باستانی است که در این مکان یافت می‌شوند.
بدون شک مشخصه‌ای که معبد اولو واتو بالی را آنقدر در نظر مسافران تور بالی شگفت‌انگیز می‌کند، آنست که روی لبه‌ی صخره‌ای 70 متری بالای موج‌های خروشان اقیانوس آرام قرار گرفته. در فرهنگ بالی Ulu به معنای بالا یا نوک و Watu به معنای صخره یا سنگ است. اشیاء و مدارک باستانی در این معبد قرار دارد که نشان می‌دهد ساخت معبد اولو واتو بالی به زمان مگالیتیک در قرن دهم برمی‌گردد. معبد اولو واتو بالی دارای دو ورودی، یکی از شمال و دیگری از جنوب است.
جنگل کوچکی روبروی معبد اولوواتو ی بالی وجود دارد که محل زندگی صدها میمون می‌باشد. در باور مردم بالی، این میمون‌ها، معبد را از هرگونه تأثیرات منفی در امان نگه می‌دارند. ممکن مسافران تور بالی هنگام بازدید از معبد اولو واتو با این میمون‌ها برخورد داشته باشند. مسیر مارپیچی به سمت معبد اولو واتو بالی دارای دیورهای محکم بتنی است و طی کردن از ابتدا تا انتهای مسیر معبد اولوواتو بالی ممکن است یک ساعت به طول بیانجامد. در طول این مسیر منظره‌ی برخورد موج‌های خروشان و افق اقیانوس هند بسیار دیدنی است و مسافران تور بالی را به وجد خواهد آورد.
هندوهای بالی معتقدند سه قدرت الهی براهما (Brahma)، ویشنو (Vishnu) و شیوا (Siva) در این محل به یکتایی می‌رسند. این عقیده باعث شده معبد اولو واتو بالی، به محلی برای پرستش شیوا رودرا (Siva Rudra) خدای هندوهای بالی برای تمام عنصرها و جنبه‌های زندگی در جهان، تبدیل شود. همچنین به عقیده آنها معبد اولو واتو، بالی را از شیاطین دریایی، حفظ می‌کند.
افسانه‌هایی که احتمالاً مسافران تور بالی در این مکان خواهند شنید، می‌گویند معبد اولو واتو بالی توسط دانگ‌هیانگ نیرارتا (Danghyang Nirartha) در هزار سال پیش ساخته شده که او ساخت معبدهای دیگری در بالی مانند لومبُک (Lombok)، سومباوا (Sumbawa) و تانالوت (Tanah Lot) را بر عهده داشته است. تا سال 1983 دسترسی به معبد اولو واتو بالی بسیار مشکل بود همچنین صاعقه‌ای در سال 1999 باعث آتش گرفتن بخشی از این معبد شد. معبد اولو واتو بالی از زمان ساخت آن، دستخوش تغییراتی شده.
پشت عبادتگاه اصلی معبد اولو واتو بالی، مجسمه‌ای از آئین برهمین (Brahmin) وجود دارد که روی آن به سمت اقیانوس آرام است، بسیاری بر این باورند که این مجسمه، نمایانگیر دانگ‌هیانگ نیرارتا است. این مجسمه علاقمندان زیادی به آئین‌های هندو را به خود جلب کرده و ممکن است برای مسافران تور بالی نیز جالب باشد. هر دو ورودی معبد اولوواتو بالی دارای درگاه‌های از وسط شکافته شده‌ای هستند که روی آنها نقش‌های از گل‌ها و درختان حک شده. همچنین جلوی آنها دو مجسمه با بدن انسان و کله فیل، قرار دارند.
هر شش ماه یکبار که در باور مردم بالی یک چرخه 210 روزه پاووکُن (Pawukon) رخ می‌دهد، جشنی بزرگ در این معبد برگزار می‌شود. نگهدارنده‌ای معبد، یعنی خاندان سلطنتی جرو کوتا (Jora Kuta) حامی این مراسم هستند. تابلوهای اخطاری در این ناحیه نصب شده که به مسافران تور بالی اطلاع می‌دهند ممکن است میمون‌ها، اشیاء جالب توجه آنها مانند عینک و دوربین‌های آنها را بدزدند. اما اگر به آنها بادام‌زمینی یا موز تعارف کنید، آرام‌تر شده و می‌توانید اشیا خود را از آنها پس بگیرید.
مسافران تور بالی که قصد بازدید از این معبد را دارند، باید سارنگ (Sarong) و ساش (Sash) و همچنین لباسی مناسب برای بازدید از یک مکان مذهبی بپوشند. سارنگ نام یک دامن سنتی بالی و ساش نیز کمربندی پارچه‌ای برای نگاه داشتن دامن می‌باشد. هم مردان و هم زنان باید این لباس را پوشیده و اگر در اختیار ندارید می‌توانید در مسیر ورود به معبد، آنها را خریداری نمائید. هرروز از ساعت 6 تا 7 عصر رقصی به نام رقص کِچاک (Kecak) در صحنه نمایشی بر روی نوک صخره اجرا می‌شود که مسافران تور بالی برای تماشای آن باید هزینه‌ای نسبتاً ارزان پرداخت کنند.
هیچ نوع وسیله نقلیه عمومی برای ایاب و ذهاب مسافران تور بالی به معبد اولوواتو بالی وجود ندارد و برگشت به شهر بدون وجود راهنما، ممکن است کمی مشکل باشد. خدماتی که در این منطقه به مسافران تور بالی ارائه می‌شود، می‌تواند بازدید آنها را از معبد اولوواتو بالی خاطره‌انگیز تر ساخته و همچنین هزینه‌ی بسیار کمی برای آنها در بر دارد.
